وبلاگها دارای یک خط فکری خاص هستند و موجودیت منتشر شده در آنها از تفکری هوشمندانه تبعیت میکنند. مطالب منتشر شده در حوزه انسجام اسلامی در فضای سایبر میتواند، نقطه شروعی برای شکلگیری انسجام اسلامی در فضای مجازی محسوب شود. وبلاگها در عرصهی متفاوتی و در ارتباط با مسایل متفاوت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اقدام به نشر اطلاعات کرده و مخاطبان با رویکردی کاملاً آزادانه قادر به مطالعه مطالب منتشر شده و در صورت تمایل بیان دیدگاه خود در ارتباط با آن میپردازند. ایران از کشورهای فعال در عرصه وبلاگنویسی است. از آنجا که دین از عناصر پیوندخورده با زندگی روزمره مردم ایران است، دین نیز به عنوان یکی از این عناصر تعیینکننده به محیط مجازی ایرانی و وبلاگنویسی وارد شدهاست. امروزه سرویسدهندههای مختلف ایرانی و مهمتر از همه سرویسدهنده «پارسیبلاگ» از جمله سرویسدهندههایی هستند که به طور تخصصیتر بروی مسائل دینی و قرآنی کار میکنند. بنابراین با استفاده از ابزارهای رایگان موجود بر روی وب میتوان به سادگی اقدام به ایجاد و نشر اطلاعات دینی بر روی وبلاگ، کرد. وبلاگها از لحاظ کیفیت، محتوی و اهداف دارای گونههای متعددی بوده و هر یک میتوانند مخاطبان خاص خود را دارا باشند. به نظر میآید بحث انسجام اسلامی در مرتبه اول باید در فضای واقعی به وجود آمده تا در ادامه به فضای مجازی کشیده شده و دنبال شود. چراکه فضای مجازی امتداد فضای واقعی است. (عبادتی،1386) در گزارش زیر بر آن هستم تا ابعاد مختلف این موضوع و ارزیابی نقش بلاگران در تقویت و ایجاد انسجام اسلامی را با پیگیری گفتههای کارشناسان و بلاگران دینی بررسی کنم. زهرا باقری شاد؛ کارشناس علوم ارتباطات اجتماعی و روزنامهنگار، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، امکان شکلگیری این جریان را در شکل گیری مفهوم انسجام اسلامی در فضای واقعی دانست و گفت: امکان شکل گیری این بحث در فضای مجازی به این برمیگردد که در فضای واقعی این جریان به وجود بیاید، تا به موازات آن این بحث نیز در فضای مجازی شکل گیرد. وبلاگها متکثرترین پایگاههای اینترنتی در فضای مجازی هستند وی وبلاگها را در گسترش این مفهوم در فضای مجازی مؤثر دانست و گفت: وبلاگها متکثرترین پایگاههای اینترنتی هستند، اگر وبلاگها با موضوعات مختلف این بحث را هم در خود جای بدهند و بحث را هدایت کنند، مؤثر خواهدبود. «محمدجواد مزارعی»، مسئول کمیته وبلاگنویسان مشاوران جوان ریاست جمهوری، نیز ادامه داد: از آنجا که عمده محتوای فضای مجازی مطالب منتشره بر روی وبلاگها بوده، وبلاگنویسان متعهد و ارزشی با تکیه بر اصول مشترک اسلام ناب میبایست به اشاعه محتوای سالم در فضای وب کرده و با رعایت اصول و فرهنگ وبلاگنویسی در حوزههای مختلف تولید محتوا به اشاعه این فرهنگ کمک و یاری رسانند. مزارعی خاطرنشان شد: وبلاگنویسان با استفاده از ابزارهای سریع و بهروز اطلاعرسانی میتوانند گامهای بزرگی در راستای انسجام اسلامی بردارند. دکتر محمد رضا مریدی، مدرس دانشگاه، اظهار داشت: انسجام مبتنی بر تفاوت است، نه اینکه یک نفر باشد که هم را جهت دهد. این همان دید سنتی است. انسجام مبتنی بر ممکنسازی در فضای مجازی نیست؛ چون فضای مجازی متکثر بوده و ما نمیتوانیم مطمئن باشیم یا منتظر باشیم که متولیان حرفهای انسجام ایجاد کنند. بنابراین داستان باید از جای دیگری شروع شود. وی با اشاره به نقش بلاگران در ایجاد و تقویت انسجام اسلامی گفت: شاید بیشتر افرادی که در این فضا اسمشان معلوم نیست، بخش مهمی از انسجام اسلامی را تشکیل بدهند. اکبر شیرکوند، مدرس دانشگاه و مؤلف کتاب پیامبر اعظم(ص) در اینترنت مدرس دانشگاه، بلاگران را بازوان ایجاد اتحاد اسلامی در فضای سایبر قلمداد کرد و گفت: هر وبلاگی که نوشته میشود یکسری مخاطبان خاص در کنار مخاطبان عام دارد که بلاگر از طریق انتشار مطالب سازنده و چالش زا با رویکرد مثبت نسبت به دیگر فرق امکان جهتدهی را در این فضا فراهم میآورد. شیرکوند همچنین نقش متخصصان مذهبی را در فعال کردن وبلاگهایی با دغدغههای دینی کارساز برشمرد و متحد کردن بلاگران با استفاده از تشویقهایی مانند برجستهسازی وبلاگ ایشان در این فضا را برای گامهای علمی تر و سازماندهی شده کاری مهم و قابل اجرا معرفی کرد. بلاگران در صورتی که فیلتر نشوند، بارزترین عرصه برای اعلام نظر خواهند بود این بلاگر نقش بلاگران را در تحقق انسجام اسلامی در فضای سایبر با اهمیت دانست و گفت: بلاگران در صورتی که فیلتر نشوند، بارزترین عرصه برای اعلام نظر و نوشتن بدون قید و شرط جناحی و سازمانی را دارند. از همین روست که مخاطبان خود را نیز به سرعت پیدا میکنند و میتوانند به نحو چشمگیری تأثیرگذار باشند، به شرطی که وارد این عرصه بشوند. مرجان سهرابی، کارشناس ارشد فقه و حقوق اسلامی و وبلاگنویس، با اشاره به رویکردها و بسترسازی مناسب گفت: اگر این رویکردها و بسترسازی مناسب به دامنه وبلاگها و وبلاگنویسی هدایت شود و در بین آنها برای خود جایی باز کند و مورد اقبال بلاگران قرار گیرد، بیشک میتوان آنها را از تأثیرگذارترینها دانست. شاکر واثقی مدیر فرهنگسرای رسانه میزان تأثیر بلاگران در تقویت انسجام اسلامی را اینگونه توضیح داد: اگر قبول کنیم وبلاگها رسانههای بانفوذ و پرمخاطب جهان ارتباطات و رسانهها هستند، طبیعی است در این رسانه تعاملی که عمدتاً ادبیات آن ادبیات غیر رسمی است. با گسترش دامنه فعالیت و بهروز رسانی منظم شبکه پیچیده اجتماعی شکل میگیرد که میتواند محور آن موضوعات و مفاهیم اسلامی باشد. البته ناگفته نماند یکی از ضرورتهای این اتفاق تسلط بر زبان عربی توسط بلاگرها و کلاً زبانهایی غیر از فارسی بودهاست. حجتالاسلام «حسن عسکری»، کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآنی، با اشاره به میزان تأثیرگذاری بلاگران برای تحقق انسجام اسلامی در فضای مجازی اظهار کرد: چون بر تعداد کاربران اینترنتی روز به روز افزوده میشوند، مطمئناً بلاگران میتوانند نقش مهمی را در این عرصه ایفا کنند. عسکری یادآور شد: بلاگران میتوانند با راهاندازی وبلاگها یا سایتها، شرکت در انجمنها وبحثهای کانونها و کلوبها و تقویت مباحث اسلامی به انسجام اسلامی بین کاربران کمک کنند. «محسن اسفندیاری»، مدیر فرهنگسرای IT، مدیر فرهنگسرای IT، نیز یادآور شد: بحث انسجام اسلامی در فضای مجازی بسیار تأثیرگذارتر خواهد بود و بهتر است بحث انسجام اسلامی یا موضوعاتی که در جهان اسلام مطرح میشود، در فضای مجازی به بحث و گفتوگو گذاشته شود. انجمنها و وبلاگها در کنار مدیریت صحیح، از عوامل دستیابی به انسجام اسلامی در فضای مجازی است وی انجمنها و وبلاگها را بهترین محل برای عنوان شدن بحث انسجام اسلامی در فضای مجازی برشمرد و بیان کرد: انجمنها، کلوبها و وبلاگها محلهای مناسبی از فضای مجازی هستند که میتوان بحث انسجام اسلامی را در آنها سر و سامان داد. «محمد زینالی اناری»، بلاگر دینی، با تأکید بر نقش بلاگران به عنوان داوطلبان نت، در تحقق انسجام اسلامی در فضای مجازی خاطر نشان کرد: بلاگر میتواند با الگوگیری از تحقیقات و مطالعات غنی و نوشتار پیرامون امطالب فاخر دینی بهویژه در زبانهای دیگر مانند انگلیسی و عربی جانی به وصلت فرهنگی جهان اسلام و سایر ادیان در حاشیه این زبانها و دین مبین اسلام ببخشد. «علیرضا مشتهر»، نویسنده وبلاگ مذهبی «چند قدم تا وصال یار»، نیز عنوان کرد: با توجه به اینکه بلاگران داوطلبان نت هستند، درباره میزان تأثیرگذاری آنها در تحقق انسجام اسلامی، گفت: بلاگرها در صورت دارا بودن انگیزه و اراده لازم برای ایجاد انسجام اسلامی در فضای مجازی، میتوانند نقش بسیار زیادی را در این عرصه داشتهباشند.
به نقل از ایکنا |