احوال ملت ها

امام علی (ع):

 از بلاهایی که به سبب اعمال زشت و نکوهیده بر سر ملت های پیش از شما آمد بپرهیزید و احوال خوب وبد آنان را به یاد آورید و از این که چون آنان باشید دوری کنید.

                             

اگر در احوال نیک و بد آنان بیندیشید همان کاری را عهده دار شوید که عزیزشان گرداند و دشمناننشان را از آنان دور ساخت و تندرست نگاهشان داشت و نعمت و فراوانی به سراغشان آمد و نیکوکاری و بزرگواری باعث پیوند آنان گردید و آن از تفرقه و پراکندگی اجتناب ورزیدن و به یکدیگر مهربانی کردن و همدیگر را به این کار تشویق نمودن است واز کارهایی که پشت آنان را شکست و قدرت آنان را ازبین برد دوری کنید، کارهایی چون کینه ورزی دلها و دشمنی سینه ها و پشت کردن جانها به یکدیگر و دست شستن از یاری هم و دراحوال مؤمنان پیش از خود نیز بیندیشید و بنگرید که آنان چگونه بودند آن گاه که جمعیت ها  فراهم بودند و خواستها یکی بود و دلها یکسان بود و چگونه دستها یار هم بودند و شمشیرها به کمک هم می آمدند و بینشها ژرف و اراده ها یکی آیا مهتران سراسر زمین نبودند و بر گرده جهانیان شهریاری نمی کردند؟ و نیز به فرجام کار آنان بنگرید آن گاه که در میانشان جدایی افتاد و رشته الفت از هم گسست و سخنها و دلهایشان از هم جدا گشت و به دسته های گوناگون تقسیم شدندو دسته دسته شده به جان هم افتادند در این هنگام خداوند جامه کرامت را از تن آنان برکند و نعمت های فراوانش را از ایشان گرفت و داستان سرگذشت آنها در میان شما ماند تا درس عبرتی برای عبرت آموزان باشد.

به خدا سوگند می خورم که هیچ امتی پس از پیامبر خود دچار اختلاف نشد جز آن که باطل گرایان آن امت بر حق خواهانش چیره گشتند، مگر آن جا که خدا نخواست.  

منبع: ترجمه میزان الحکمه ج 3